Legionowo - ponad stuletnie miasto położone jest w Kotlinie Warszawskiej. Mimo młodego wieku posiada bogatą historię, którą warto przekazywać następnym pokoleniom. To tutaj toczyły się walki o niepodległość w czasach obu wojen światowych. To stąd w czasie wojny z bolszewikami w 1920 roku ruszyła 10. Dywizja Piechoty gen. Żeligowskiego, by walczyć o wyzwolenie Radzymina, a czasie II wojny światowej aktywnie działała Armia Krajowa. To właśnie Legionowo, po Warszawie jest drugim miastem, w którym wybuchło powstanie w 1944 roku. Dzięki środowisku kombatantów Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Legionowie i Starostwu Powiatowemu powstały trzy szlaki przechodzące przez Legionowo i trzy kolejne przez cały Powiat Legionowski. Dziś opisujemy te przebiegające przez Legionowo.

Fot. Legio24.pl

Szlak 4 - Duża obwodnica Legionowa - oznaczony kolorem niebieskim

Szlak początek ma po południowej stronie PKP Legionowo. W tej chwili trwają tu prace nad budową Dworca Kolejowego. Warto szybko ruszyć na szlak, by już po 150 metrach stanąć przy Kościele Garnizonowym, w którym znajdziemy wiele pamiątek związanych z II wojną światową. Warto wspomnieć o tablicy pamiątkowej, która poświęcona jest pomordowanym w Palmirach mieszkańcom Legionowa. Jednym z zamordowanych był burmistrz Legionowa Mikołaj Bożym. Wychodząc z kościoła mijamy legionowski rynek i kierujemy się do ronda Armii Krajowej, gdzie na środku stoi pomnik Polski Walczącej. Ulicą Siemiradzkiego docieramy do Jagiellońskiej, a następnie znajdujemy się przy Muzeum Historycznym, który w różnych okresach istnienia służył jako posterunek Policji Państwowej, Urząd Gminy Legionowo, pełnił rolę szpitala w czasie wojny, a także po zakończeniu działań wojennych. Przez wiele lat, aż do początku lat 90. znajdowała się tu Izba Porodowa. Następnie idziemy ulicą Krasińskiego aż do Sobieskiego, gdzie w czasie II wojny światowej było getto żydowskie, którego granice wyznaczały ulice: Mieszka I, Prymasowska, Kozietulskiego, Pomorska i Zygmuntowska (teren Ludwisina). Kolejnym punktem na trasie jest pomnik na granicy Legionowa i Chotomowa poświęcony powstańcom walczącym na tym terenie podczas starć z Niemcami jakie miały miejsce między 1 a 3 sierpnia 1944 roku. To tu oddział powstańców, dowodzony przez Stefana Krasińskiego, obecnego patrona chotomowskiej szkoły, walczył z hitlerowskim agresorem. Sam Krasiński zginął w bohaterskiej walce z okupantem. Dalej przechodzimy pod torami kolejowymi przy stacji PKP Legionowo-Przystanek na północną stronę miasta. Kierujemy się w stronę kościoła parafialnego, gdzie na terenie stoi pomnik ks. kard. Stefana Wyszyńskiego, który w czasie wojny był kapelanem grupy "Kampinos" AK i szpitala w Laskach. W środku kościoła można podziwiać replikę obrazu Jerzego Kossaka - Cud nad Wisłą. Następnie na pobliskim cmentarzu zobaczyć można kwaterę wojenną 1939-1945, czy pomnik "Polegli za Ojczyznę i swoje miasto". Wychodząc z cmentarza idziemy w stronę stacji PKP Legionowo-Piaski ulicami Olszankową i Jana Pawła I, a za nią podążamy do filii Muzeum Historycznego. Następnie jesteśmy już na Bukowcu, przekraczając ruchliwą drogę nr 61. Na trasie kolejna świątynia, tym razem kościół Matki Boskiej Fatimskiej, przy której znajduje się pomnik legionowskich ofiar zbrodni katyńskiej. W ostatnim fragmencie szlaku niebieskiego znajdziemy tablicę poświęconą dowódcy I Rejonu Romanowi Kłoczkowskiemu przy Słonecznej, pomnik pamięci gen. Bolesława Roi przy ulicy jego imienia oraz tablicę poświęconą rotmistrzowi Pileckiemu. Przechodzimy przez tory kolejowe, by powrócić na południową część Legionowa, gdzie w Parku Kościuszki znajduje się miejsce pamięci z tablicą poświęconą żołnierzom AK. Szlak kończy się przy stacji PKP Legionowo. Liczy 13,1km.

Szlak 5 - Mała obwodnica Legionowa - oznaczony kolorem zielonym

Tak jak w przypadku dużej obwodnicy, mała ma swój początek i koniec przy stacji PKP Legionowo. Początkowo szlak pokrywa się z niebieskim. Zbliżamy się do rynku, gdzie znajduje się miejsce represjonowania żołnierzy AK, a następnie przechodzimy obok ronda Armii Krajowej, z pomnikiem Polski Walczącej. Potem szlak prowadzi przez Osiedle Jagiellońska, obok Ośrodka Pomocy Społecznej i Szkoły Podstawowej nr 3. Na murach szkoły, przy wejściu, można zobaczyć pamiątkową tablicę pamięci harcerzy poległych w czasie II wojny światowej. Spod szkoły ruszamy w stronę Muzeum Historycznego, a za nim w stronę torów kolejowych ulicą Mickiewicza do ronda imienia Andrzeja Paszkowskiego gdzie znajduje się tablica poświęcona patronowi tego miejsca. Ulicą Krasińskiego znów dojdziemy do Jagiellońskiej i zatrzymamy się w miejscu, gdzie stoi pamiątkowa tablica poświęcona Wandzie Tomczyńskiej, działaczce konspiracyjnej w czasie II wojny światowej. Kolejnym miejscem na trasie jest kościół pw. Jana Kantego. Na jego terenie znajdziemy wiele pamiątek, które wiążą się z II wojną światową. Za kościołem, przy Rondzie Rodziny Rykaczewskich stoi tablica pamiątkowa poświęcona tej rodzinie. Ulicą Chrobrego dojdziemy do Sobieskiego i granicy terenu byłego żydowskiego getta. Następnie przejdziemy ulicą Królowej Jadwigi, osiedlowymi chodnikami, aż do Piłsudskiego, gdzie znajduje się kolejny kościół parafialny i Park im. Jana Pawła II. Idziemy przez park i znajdujemy się przy ulicy Warszawskiej, gdzie przechodzimy na drugą stronę ruchliwej szosy. Znajdujemy się na Bukowcu II. To tu mieściły się kiedyś Zakłady "Stralo" czyli hitlerowska baza Kierownictwa Transportu Kołowego - Straßentransportleitung. Ulicą Zakopiańską dojdziemy z powrotem do Warszawskiej, a następnie do Ronda Piłsudskiego i ulicą Piłsudskiego do Liceum im. M. Konopnickiej. Na murze szkoły znajduje się tablica poświęcona pomordowanym nauczycielom tajnego nauczania. Wracamy do Urzędu Miasta, gdzie przechodzimy przejazdem dla samochodów do Parku Miejskiego NSZZ Solidarność. Ulicą Słowackiego i Jagiellońską dochodzimy do osiedla Batorego, gdzie znajduje się pomnik harcerzy poległych 2 sierpnia 1944 roku. Słowackiego dochodzimy do stacji PKP, a wycieczkę szlakiem zielonym kończymy przy Kościele Garnizonowym. Długość szlaku to 10,3km.

Szlak 6 - Łącznik koszarowy - oznaczony kolorem żółtym

Najkrótszy szlak liczący 1,3km zwany łącznikowym prowadzi z Ronda im. Andrzeja Paszkowskiego do stacji PKP Legionowo-Piaski. Z ronda ruszamy przez tory kolejowe, przez strzeżony przejazd. Po północnej stronie torów znajduje się willa Kozłówka, która jest najstarszym zabytkiem w Legionowie, bo z 1886 roku. Żółty szlak prowadzi wzdłuż torów kolejowych do koszar wojskowych z 1887 roku. Stamtąd dochodzimy do końca łącznika, czyli do PKP Legionowo Piaski, gdzie przechodzi szlak niebieski. Więcej o turystycznych szlakach Polski Walczącej znajdziecie w przewodnikach wydanych przez Starostwo Powiatowe w Legionowie. W przewodnikach znajdą Państwo jeszcze dokładniejsze opisy nowych szlaków oraz wiele zdjęć obrazujących ich przebieg. O szlakach przebiegających przez cały Powiat Legionowski przeczytasz TUTAJ /Michał Machnacki/