Sieć szlaków turystycznych w Powiecie Legionowskim jest dobrze rozbudowana. Trasy rowerowe mogą podobać się turystom, bo są bardzo ciekawe krajoznawczo i historycznie, jednak szlaków pieszych było zdecydowanie mniej, a przecież terenów do turystyki pieszej nam nie brakuje. Dlatego też z dużym zainteresowaniem śledziliśmy poczynania Starostwa Powiatowego, gdy w Legionowie i sąsiednich miejscowościach zaczęto malowanie nowych znaków.



Fot. Legio24.pl

Tereny naszego powiatu, prócz wspaniałych zakątków krajoznawczych, charakteryzują się miejscami związanymi z walkami Polaków o niepodległość już w czasach napoleońskich, przez powstańcze zrywy, walki podczas I i II wojny światowej. Warto dodać, że Legionowo jako jedne z niewielu miast, poza samą stolicą przyłączyło się do Powstania Warszawskiego w 1944 roku. Dziś, dzięki samorządowcom powiatowym, jak i kombatantom Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Legionowie wytyczono trzy szlaki przechodzące przez Powiat Legionowski i trzy przez miasto Legionowo, które upamiętniają tamte podniosłe wydarzenia.

Szlak południowo-wschodni - oznaczony kolorem czarnym

Najdłuższy szlak, ponad 60 kilometrowy, najbogatszy w miejsca pamięci, a przede wszystkim atrakcyjny do organizacji wycieczek krajobrazowych. Swój początek ma na stacji PKP Legionowo Przystanek po północnej stronie torów. Stamtąd ruszamy ulicą Kolejową wzdłuż ekranów oddzielających tory kolejowe w stronę Chotomowa. Fragment trasy nie jest zbyt urokliwy, bo miejsce walk powstańczych, czyli tory kolejowe oddzielone są od ulicy ekranami na całej długości tego odcinka. W Chotomowie warto zajrzeć na cmentarz, gdzie znajdują się mogiły żołnierzy oraz neogotycki kościół parafialny z XIX w. W Lasach Chotomowskich na uwagę zasługuje mogiła żołnierzy AK oraz pomnik upamiętniający pomordowanych, w okresie II wojny światowej przy szosie nr 630 Polaków . Zbliżając się do Jabłonny przechodzimy przez rezerwat Jabłonna z okazami dębu szypułkowego. W Jabłonnie kierujemy się na cmentarz, a nad samą Wisłą znajdziemy zachowane niemieckie stanowisko strzeleckie, które zostało zbudowane na planie koła. Mijamy rezerwat Ławice Kępińskie, by znaleźć się na terenie Pałacu w Jabłonnie i zakończyć pierwszy etap przy Urzędzie Gminy Jabłonna. Drugi etap zaczynamy właśnie od tego miejsca, przechodząc obok monumentu upamiętniającego walki podczas II wojny światowej, zabytkowego budynku Poczty Polskiej i pomnika Jana Pawła II koło Domu Ogrodnika. Szlak przekracza ulicę Modlińską i kieruje się w stronę wiślanych wałów. Mijamy piaskarnię i wychodzimy przy rondzie - przy obwodnicy, kierując się w stronę Lasów Legionowskich gdzie na szlaku mijamy pięć bezimiennych mogił. Z lasu szlak prowadzi do stacji PKP w Legionowie, gdzie zaczyna się trzeci etap. Wycieczkę kontynuujemy przez osiedle Piaski, gdzie znajduje się filia Muzeum Historycznego. Mijamy kościół Matki Boskiej Fatimskiej i pomnik legionowskich ofiar katyńskich. W Łajskach-Grudzie przekraczamy Kanał Bródnowski i znajdujemy się w kolejnej leśnej ostoi - w Lasach Nieporęckich. Z lasu wychodzimy przez cmentarz z licznymi mogiłami obrońców niepodległości. W Nieporęcie znajduje się jeden z najcenniejszych zabytków w tej okolicy. Jest nim barokowy kościół wzniesiony w XVII w. Ostatni fragment szlaku prowadzi z Nieporętu do Kobiałki. Znaki prowadzą zachodnim brzegiem kanału, ulicami Nieporętu, Aleksandrowa, Izabelina i Stanisławowa Pierwszego. Na uwagę zasługuje mogiła żołnierska znajdująca się w lesie w uroczysku Kąty Węgierskie. Następnie trasa wiedzie w okolicach skraju Puszczy Słupeckiej, która jest najcenniejszym obszarem leśnym na Mazowszu. Dominują tu brzozy i olchy. Końcówka szlaku czarnego to rezerwat Łęgi Czarnej Strugi, który chroni las łęgowy z olszami i dębem szypułkowym. Miejsce te kiedyś było ulubionym do polowań przez Wazów. Szlak kończy się w Kobiałce przy pętli autobusowej na terenie Warszawy.

Szlak centralny - oznaczony kolorem zielonym

Zielony szlak patriotyczny pod względem długości nie odbiega od czarnego. Różnica na trasie to zaledwie kilkaset metrów na korzyść tego pierwszego. Dlatego też i ten został podzielony na cztery odcinki. Szlak ten bogaty jest pod względem fortyfikacji oraz posiada wiele walorów krajoznawczych. Swój początek ma w gminie Jabłonna, w Suchocinie przy przystanku PKS. Stamtąd na pierwszym odcinku trasy w Janówku Drugim i Pierwszym znajdziemy pierwsze forty i pozostałości fortyfikacji. Następnie przejdziemy obok ruin pałacu Poniatowskich, które na pewno są atrakcją, mimo fatalnego stanu. Następnie droga prowadzi obok jeziora Góra. Tutaj trzeba uważać na znaki ponieważ na przepięknych łąkach są rzadko rozmieszczone. Dla starych bywalców trasa dobrze znana, bo prowadzą tu dwa interesujące szlaki rowerowe. Mijamy łowisko Okoń i docieramy do Krubina. Szlak prowadzi przez mniej interesujące uprawy rolnicze, by dotrzeć do Olszewnicy Starej i Skweru 11 Listopada, na którym stoi pomnik upamiętniający odzyskanie niepodległości. Stąd zaczyna się drugi fragment szlaku prowadzący aż do Zegrza Południowego. W Skrzeszewie mijamy dwa przydrożne krzyże z 1922 roku. Szlak wkracza w Lasy Legionowskie gdzie na drodze spotykamy dęba Maćka, który jest pomnikiem przyrody. Przechodzimy przez Poniatów i docieramy do Wieliszewa, gdzie znajduje się cmentarz wojenny, kościół parafialny oraz przepiękne Jezioro Wieliszewskie. Następnie szlak prowadzi do Zegrza Południowego, gdzie kończy się drugi etap. Z Zegrza kierujemy się do Nieporętu. Na trasie napotykamy na stare groby cmentarza wojskowego. Ostatni, czwarty fragment szlaku prowadzi do Zamostek Wólczyńskich. Za nim jednak tam dotrzemy po drodze zobaczymy fort i koszary w Beniaminowie, a także będziemy podziwiać ogromnego dęba Jana Kazimierza, który ma w obwodzie prawie 5 metrów.

Szlak północny - oznaczony kolorem czerwonym

Ostatni ze szlaków patriotycznych w powiecie legionowskim jest oznaczony kolorem czerwonym. Jest on najkrótszym szlakiem, bo niespełna 26 kilometrowym, co nie oznacza, że mniej atrakcyjnym. Swój początek ma w Wierzbicy na północnych krańcach Powiatu Legionowskiego. Przy rondzie znajduje się kapliczka, upamiętniająca walki Powstania Styczniowego. Szlak wiedzie na południe do Serocka, jednego z najstarszych miast na Mazowszu, z najpiękniejszym rynkiem w powiecie. Tu znajdziemy szereg ciekawych miejsc, które koniecznie trzeba zobaczyć - Ratusz, śliczne kamieniczki i kościół parafialny. Znakami czerwonymi kierujemy się na cmentarz z mogiłami obrońców ojczyzny. Potem trasa wiedzie brzegiem Narwi, gdzie przy ulicy Rybaki na jednej z posesji przebywał i malował Pablo Picasso. Dalej wędrujemy brzegiem Jeziora Zegrzyńskiego, by dotrzeć do przepięknego Wąwozu Szaniawskiego. To najpiękniejszy fragment trasy. Kolejno mijamy Jadwisin i docieramy do Zegrza. Stamtąd zaczynamy drugi fragment szlaku, który prowadzi do Komornicy. Przechodzimy przez Dosin i Ludwinowo Zegrzyńskie. Na cmentarzu w Woli Kiełpińskiej znajdziemy mogiły żołnierzy. Kolejny fragment szlaku wiedzie przez rezerwat Zegrze i miejscowość Bolesławowo. Następnie mijamy stary fort rosyjski i docieramy do zapory w Dębem i docelowego punktu szlaku jakim jest Komornica.

Informacje na temat nowych szlaków i więcej zdjęć znajdziecie w przewodnikach wydanych przed Starostwo Powiatowe w Legionowie.

/Michał Machnacki/