Współwłasność- zagadnienia ogólne

Współwłasność występuje wtedy, gdy własność tej samej rzeczy przysługuje więcej niż jednej osobie. Jej źródłem może być czynność prawna, ale także inne zdarzenia takie jak nabycie wspólne przedmiotów spadku, czy też zasiedzenie udziału we współwłasności. Istotnym elementem każdej współwłasności jest liczba udziałów każdego z uprawnionych. Określa się je ułamkowo, ich wielkość z reguły wynika z treści czynności prawnej lub innego zdarzenia stanowiącego źródło powstania współwłasności. Jeżeli jednak brak jest takiego określenia, art. 197 Kodeksu cywilnego wprowadza domniemanie równości udziałów przysługujących poszczególnym współwłaścicielom. Domniemanie to jest wzruszalne. Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych. Rozporządzenie udziałem w współwłasności ułamkowej oznacza zbycie, obciążenie lub zrzeczenie się udziału, a także rozrządzenie nim na wypadek śmierci. Wskazane czynności zawsze dotyczyć będą jedynie udziału, a nie fizycznie określonej części rzeczy wspólnej, gdyż żaden współwłaściciel nie ma wyłącznego prawa do takiej części, aż do czasu ustania współwłasności Do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli. Do czynności zwykłego zarządu rzeczą wspólną potrzebna jest zgoda większości współwłaścicieli. W braku takiej zgody każdy ze współwłaścicieli może żądać upoważnienia sądowego do dokonania czynności. Przyjmuje się, że przez czynności zwykłego zarządu należy rozumieć załatwianie bieżących spraw związanych z normalną eksploatacją rzeczy i utrzymaniem jej w stanie niepogorszonym. Pozostałe czynności należy zaliczyć do czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu (np. zbycie rzeczy, zmiana jej przeznaczenia) Jeżeli większość współwłaścicieli postanawia dokonać czynności rażąco sprzecznej z zasadami prawidłowego zarządu rzeczą wspólną, każdy z pozostałych współwłaścicieli może żądać rozstrzygnięcia przez sąd. Artykuł przygotował: Adwokat Krzysztof Kudlicki Wspólnik Rodzewicz Kudlicki Kancelaria Adwokacka Spółka Partnerska