Właściwość miejscowa - czyli który sąd będzie właściwy do rozpoznania mojej sprawy cywilnej

Zanim zainicjujemy postępowanie sądowe, czyli złożymy pozew, wniosek lub inne pismo wszczynające, musimy określić, do którego sądu w ogóle je skierować, pod jaki adres je wysłać. Polska procedura cywilna w tym względzie przypomina o zasadzie znanej jeszcze z czasów starożytnego Rzymu (odniesienia do prawa rzymskiego są zresztą nadal w wielu przepisach widoczne), a mianowicie "actor sequitur forum rei" - czyli powód idzie za pozwanym, sądem właściwym do wytoczenia powództwa jest sąd znajdujący się w okręgu, w którym pozwany ma miejsce zamieszkania. Nie wysyłamy zatem pozwu tam gdzie nam wygodnie, albo najbliżej miejsca naszego zamieszkania, ale kierujemy go tam, gdzie mieszka pozwany.

Jest to zasada ogólna, od której istnieją wyjątki. Kodeks postępowania cywilnego przewiduje pewne rodzaje spraw, w których powództwo można wytoczyć albo według właściwości ogólnej, albo według zasady wskazanej w przepisie prawa.

I tak na przykład powództwa o roszczenia alimentacyjne oraz o ustalenie pochodzenia dziecka i związane z tym roszczenia wytoczyć można według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej, powództwo o roszczenie majątkowe przeciwko przedsiębiorcy można wytoczyć przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład główny lub oddział, jeżeli roszczenie pozostaje w związku z działalnością tego zakładu lub oddziału. Powództwo o ochronę dóbr osobistych naruszonych przy wykorzystaniu środków masowego przekazu można wytoczyć przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania albo siedziby powoda, a powództwo o roszczenie ze stosunku najmu lub dzierżawy nieruchomości wytoczyć można przed sąd miejsca położenia nieruchomości.

Są również takie kategorie spraw, w których nie kierujemy się zasadą ogólną, ani nie możemy skorzystać z właściwości przemiennej, ale musimy zastosować się do właściwości określonej w przepisach. I tak na przykład wszelkie powództwa dotyczące własności, praw rzeczowych lub posiadania nieruchomości należy wytaczać przed sąd miejsca jej położenia, a powództwo z tytułu dziedziczenia, zachowku, jak również z tytułu zapisu, polecenia oraz innych rozrządzeń testamentowych wytacza się wyłącznie przed sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, a jeżeli miejsca jego zwykłego pobytu w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część.

Dla osób, które chciałyby skorzystać z pomocy prawnej, informuję że BEZPŁATNE PORADY PRAWNE organizowane są w poniedziałki w godzinach 16:15-20:15 w siedzibie Kancelarii Radcy Prawnego - ul. Piłsudskiego 33 lok. 302 w Legionowie, II piętro (kontakt telefoniczny do fundacji: +48 724 543 692).

Kancelaria jest Lokalnym Punktem Bezpłatnej Pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem Ministerstwa Sprawiedliwości. Możliwe jest również uzyskanie wsparcia finansowego i psychologicznego.

Masz pytanie natury prawnej? Prześlij je na adres [email protected] - odpowiedzi udzieli współpracujący z Legio24 radca prawny. Zastrzegamy możliwość odpowiedzi na wybrane pytania. Pytanie (zanonimizowane) i odpowiedź zostaną opublikowane w Legio24.