Lęki, które przerażają, czyli o napadach paniki

"Miałem poczucie, że nie panuję nad sobą, serce waliło mi z niesamowitą szybkością, pociłem się, byłem cały rozdygotany, nie mogłem złapać oddechu, czułem gwałtowny ucisk w klatce piersiowej, było mi niedobrze. Myślałem wtedy, że to zawał, że to po prostu koniec". Tak często zaczyna się opowieść osób, które doświadczyły napadu lęku panicznego, najbardziej intensywnej i co za tym idzie wysoce niepokojącej formy lęku.

Fot. pixabay.com

Zwykle ma on nagły i niespodziewany początek. Towarzyszą mu intensywne , nieprzyjemne doznania somatyczne i trudności w racjonalnym rozumowaniu. Osoba doświadczająca paniki ma poczucie zbliżania się nieuchronnej katastrofy. Po napadzie paniki następuje zwykle równie nieprzyjemne poczucie zagrożenia zwane lękiem przedłużonym oraz rozwija się długotrwały lęk antycypacyjny polegający na czujnym, pełnym napięcia wyczekiwaniu kolejnego napadu. W rzeczywistości, mimo dramatycznego przebiegu, lęk paniczny nie jest tak groźny jak mogłoby się wydawać. Nie uszkadza żadnego z systemów organizmu i z pewnością nie prowadzi ani do śmierci, ani poważnej choroby psychicznej, jak często zdają się myśleć osoby go doświadczające. Tym niemniej warto go leczyć, ponieważ jak każda nadmierna i nieadekwatna reakcja emocjonalna jest z jednej strony źródłem znacznego subiektywnego cierpienia, z drugiej zaś niepotrzebnie obciąża układ reagowania na zagrożenie, powodując niekiedy jego rozregulowanie. Może to skutkować utrwalaniem się reakcji lękiem panicznym na nawet minimalne zagrożenie lub zupełny jego brak. Psychoterapia poznawczo-behawioralna wypracowała szereg niezwykle skutecznych metod leczenia lęku panicznego. Terapia rozpoczyna się od ustalenia szczegółów i okoliczności napadów lęku. Ma to na celu opisanie tak zwanego błędnego koła napadu paniki, polegającego na wzajemnym wpływie i wzmacnianiu się doznań somatycznych, ich interpretacji i stanów emocjonalnych. Pacjenci podczas terapii uczą się także eliminować te wątki w swoim myśleniu oraz wzorce zachowania, które mogą sprzyjać pojawianiu się nadmiernych reakcji lękowych. Ważnym elementem leczenia jest także nauka relaksacji oraz trening oswajania się z własną somatyką, zwany ekspozycją interoceptywną. Zwykle w dobrze i metodycznie prowadzonym procesie terapii poznawczo behawioralnej uzyskujemy skuteczną i trwałą poprawę w zakresie redukcji lęku panicznego już po kilku spotkaniach. Wojciech Stefaniak, psycholog, certyfikowany psychoterapeuta poznawczo-behawioralny Anima, Gabinety psychiatryczno- psychologiczne Legionowo, ul. Rycerska 2B. tel. 500 122 087 www.anima-24.pl Centrum CBT Warszawa, ul. Marszałkowska 7/11, tel. 506 070 603 www.cbt.pl