Wielki Piątek - dzień żałoby. Drugi dzień Triduum Paschalnego

W dzień ten nie odprawia się mszy świętych, z wielkiego szacunku do ofiary Chrystusa poniesionej na krzyżu za grzechy świata. Jest to dzień powagi, skupienia i postu, w którym szczególnie czci się drzewo krzyża (przez przyklęknięcie). Po raz ostatni odprawiana jest droga krzyżowa. Centrum tego dnia jest Liturgia Męki Pańskiej, składająca się z czterech elementów:

* Liturgia słowa; jest poprzedzona prostracją (leżeniem krzyżem) kapłana.

* 1. czytanie Księga Izajasza 52,13 - 53,12 Prorok Izajasz przepowiada męki i cierpienia Mesjasza. "On dźwigał nasze boleści", "Jak baranek na rzeź prowadzony, jak owca niema wobec strzygących ją, tak on nie otworzył ust swoich"

* Psalm 31 - "Ojcze w Twe ręce składam Ducha Mego"

* 2. czytanie Hbr 4,14-16; 5,7-9 śmierć na krzyżu jako zbawienie, dokonane przez najwyższego Arcykapłana - Chrystusa

* Męka Pańska wg św. Jana - czytana lub śpiewana z podziałem na role.

* Modlitwa Powszechna - modlitwa sięgająca starożytności chrześcijańskiej, stanowi ją 10 wezwań, z których każde składa się z wstępu, modlitwy w ciszy, oracji śpiewanej przez kapłana i aklamacji "amen", która jest wyrazem potwierdzenia ze strony ludu. Kolejne modlitwy są w intencji: Kościoła, papieża, służących kościołowi, katechumenów, jedności chrześcijan, Żydów, nie wierzących w Chrystusa, nie wierzących w Boga, rządzących państwami, strapionych i cierpiących.

* Adoracja Krzyża - do prezbiterium przynosi się krzyż, który kapłan odsłania w trzech etapach, za każdym razem śpiewając: "Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło Zbawienie świata" (Ecce lignum Crucis, in que salus mundi pependit), na co ludzie odpowiadają: "Pójdźmy z pokłonem" (Venite adoramus). Można również procesjonalnie wnieść krzyż przez kościół i odśpiewać tą aklamację w trzech miejscach świątyni (przy wejściu, na środku i w prezbiterium). Następnie wierni oddają cześć odsłoniętemu krzyżowi, np. poprzez pocałunek. W tym czasie śpiewa się improperia.

* Komunia święta. Rozdawana jest z Hostii konsekrowanych w Wielki Czwartek. Liturgia Męki Pańskiej jest zatem odpowiednikiem bizantyjskiej "Liturgii uprzednio uświęconych Darów". Podczas komunii nakrywa się obrusem ołtarz oraz ustawia świece i mszał. Po komunii wszystko zostaje zniesione

* Procesja do Grobu Pańskiego. Zgodnie z wielowiekową tradycją na koniec liturgii Eucharystię przenosi się procesjonalnie do tabernakulum Grobu Pańskiego. Tam odbywa się wystawienie Najświętszego Sakramentu w monstrancji nakrytej przezroczytym białym welonem oraz krótka modlitwa, po której kapłan z ministrantami udaje się do zakrystii.

Wieczorem pod przewodnictwem papieża odbywa się Droga krzyżowa w rzymskim Koloseum.

Liturgię wielkopiątkową sprawuje się w ornacie czerwonym. W liturgii trydenckiej kapłan używa czarnę kapę, którą zdejmuje na czas adoracji krzyża, zaś na obrzędy komunijne zdejmuje także czarną stułę i wkłada fioletowe szaty mszalne. Na procesję do Grobu zdejmuje ornat i wkłada fioletową kapę. W tym dniu rozpoczyna się również nowenna do Miłosierdzia Bożego, która może trwać 9 godzin, 9 dni, 9 miesięcy lub nawet od 9 do 10 lat. Po Liturgi można odśpiewać (bez akompaniamentu organów) trzy części Gorzkich Żali.