Ochrona własności - zagadnienia szczegółowe. Cz. 1

Prawo własności podlega ochronie prawnej, zarówno w ramach prawa cywilnego, jak i karnego. W praktyce stosowania prawa możemy spotkać się zasadniczo z dwoma rodzajami naruszeń prawa własności. Pierwszy rodzaj naruszenia stanowią przypadki, w których właściciel traci całkowicie władztwo nad swoją rzeczą. W drugim przypadku choć właściciel nadal posiada rzecz, to jednak jego władztwo nad rzeczą zostaje zakłócone, np. osoby przechodzą przez działkę, czy też sąsiad odprowadza na grunt nieczystości. W dzisiejszym artykule zajmę się przypadkami naruszenia prawa własności, które niesie za sobą pozbawienie uprawnionego władztwa nad rzeczą. W przypadku pozbawienia właściciela uprawnionego władztwa nad rzeczą przysługuje roszczenie o jej wydanie przeciwko każdemu, kto posiada czyjąś rzecz. Przed sądem wnoszący roszczenie (zwane roszczeniem windykacyjnym) musi udowodnić, że to właśnie jemu, a nie aktualnemu posiadaczowi rzeczy przysługuje prawo własności, ponieważ ciężar dowodu w takim przypadku obciąża zawsze powoda. Należy pamiętać, że jeżeli nieruchomość ma założoną księgę wieczystą domniemywa się, że zapis o osobie właściciela odpowiada prawdzie. Ochrona w drodze roszczenia windykacyjnego ma charakter obiektywny, tzn. sąd bierze pod uwagę tylko fakt naruszenia prawa własności, pomijając intencje naruszyciela (np. czy zrobił to w dobrej czy złej wierze, w sposób zawiniony czy niezawiniony). Nawet więc jeżeli osoba uważa, że zawładnęła swoją nieruchomością, musi ją zwrócić. Posiadacz, przeciwko któremu wystąpiono z roszczeniem windykacyjnym może bronić się przed sądem wskazując, że przysługuje mu skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania nieruchomością (np. ma ważna umowa najmu). Wtedy sąd oddali powództwo windykacyjne jako nieuzasadnione. Roszczenie windykacyjne, jako roszczenie majątkowe, ulega dziesięcioletniemu przedawnieniu. Jednakże roszczenia windykacyjne dotyczące nieruchomości nie przedawniają się. W przypadku roszczenia dotyczącego nieruchomości właściwym będzie wyłącznie sąd, w którego okręgu jest ona położona. Od powództwa pobiera się opłatę, która wynosi 5% wartości przedmiotu sporu (czyli rzeczy), jednak nie mniej niż 30 zł i nie więcej niż 100 000 zł. Artykuł przygotował: Adwokat Krzysztof Kudlicki Wspólnik Rodzewicz Kudlicki Kancelaria Adwokacka Spółka Partnerska